Odszkodowanie za pobicie w Polsce i zagranicą

 Klaryfikacja pojęcia „Pobicie”

Na początku, jak zwykle zanim zaczniemy zajmować się jakimś tematem, musimy sprecyzować używane w nim pojęcia, słownictwo. Potoczne rozumienie pobicia różni się od rozumienia w języku prawnym, wobec tego warto wiedzieć które pojęcie dotyczy konkretnie naszej sytuacji.

Potocznie mówiąc o pobiciu możemy mieć na myśli:

1. Walkę 1 na 1 w której jedna osoba poniosła znacznie większe obrażenia od drugiej.
2. Napaść dwóch lub więcej osób na jedną lub więcej osób, przy czym wyraźnie można oddzielić grupę atakującą od grupy broniącej się. Jest to pobicie sensu stricte.
3. Starcie przynajmniej 3 osób które występują jednocześnie w roli atakujących i atakowanych. Mówimy wtedy o bójce.

Zanim przejdziemy do tematu odpowiedzialności odszkodowawczej za powyższe czyny oraz pytania co zrobić, jeśli dotknęły nas zagranicą, określmy kwestię odpowiedzialności karnej. Dlaczego? Ponieważ, sądy cywilne są w Polsce związane ustaleniami faktycznymi wyroków karnych i mając w ręku taki wyrok, można o wiele łatwiej dochodzić odszkodowania.

Odpowiedzialność karna za pobicie

ad1.

W przypadku punktu pierwszego odpowiedzialność karna może kształtować się w następujący sposób: jeżeli doszło jedynie do „formalnego” pobicia, czyli jedna osoba spoliczkowała drugą, napluła na nią, czy też uderzyła ale uderzenie to nie spowodowało naruszenia czynności narządu ciała czy rozstroju zdrowia, będziemy mieli do czynienia z NARUSZENIEM NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ. Przestępstwo to jest określone w art. 217 Kodeksu Karnego (KK) i jest ścigane z oskarżenia prywatnego.

Jeśli jednak zachowanie napastnika doprowadziło u jego ofiary do ROZSTROJU ZDROWIA TRWAJĄCEGO DO 7 DNI, w grę wchodzi wtedy odpowiedzialność z art. 157 par 1 KK.

Jeśli dany czyn spowodował ROZSTRÓJ ZDROWIA TRWAJĄCY POWYŻEJ 7 DNI będziemy wówczas mieli do czynienia z odpowiedzialnością z art. 157 par 2 KK.

Spowodowanie najpoważniejszych w skutkach obrażeń jest ścigane z art. 156 KK gdzie jest mowa o spowodowaniu CIĘŻKIEGO USZCZERBKU NA ZDROWIU takiego jak pozbawienie wzroku, słuchu, mowy czy zdolności płodzenia.

ZABICIE DRUGIEJ OSOBY badanym przez nas czynem będzie skutkowało zastosowaniem normy zawartej w art. 148 KK zakazującej zabijania. Mówiąc potocznie, przepis ten wejdzie w grę gdy jedna osoba „zatłucze” drugą na śmierć.

ad2.

POBICIE SENSU STRICTE polega na tym, że 2 lub więcej osób biją drugą osobę lub grupę osób tak mocno, że naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1. Bardzo ważne jest tutaj to, że można wyraźnie oddzielić grupę atakowaną od grupy atakowanej. Wprawdzie z punktu widzenia odpowiedzialności karnej bójka i pobicie, jest to ten sam przepis, czyli art. 158 par 1 KK, ale z punktu widzenia wyroku karnego jak i odpowiedzialności cywilnej za dany czyn, będzie wchodziła jeszcze kwestia przyczynienia się.

Jeśli jedna osoba rzuci się na 2 lub więcej osób i je pobije, to nie mamy do czynienia z pobiciem, ale z czynem opisanym w punkcie pierwszym tego tekstu.

Ad3.

BÓJKA jest opisana przez ten sam przepis co pobicie, czyli art. 158 par 1 KK. Różni się tym od pobicia, że tutaj obie strony są zarówno atakującymi jak i atakowanymi. Nie chodzi tutaj o przykład obrony koniecznej, ale raczej o kwestię tak zwanych ustawek, albo gdy dwie strony prowokują się i rzucają na siebie nawzajem. Odpowiedzialność karna będzie wtedy dotyczyć dwóch stron, jako biorących udział w bójce (za pobicie oczywiście nie odpowiadają osoby pobite). Osoba która dozna obrażeń w bójce musi liczyć się z tym, że przyczyniła się w stopniu znacznym do swojego stanu i nie może liczyć na wysokie odszkodowanie.

Jeszcze gwoli wyjaśnienia, jeśli w przypadku bójki czy pobicia, jedna ze stron bije drugą z ZAMIAREM ZABICIA i wystąpi skutek w postaci śmierci, nie mamy wtedy do czynienia z odpowiedzialnością za bójkę czy pobicie, ale za ZABÓJSTWO z art. 148 KK.

Kwestia odpowiedzialności cywilnej za „pobicie”

Ustalenie kwestii odpowiedzialności karnej było nam potrzebne, gdyż sąd cywilny związany jest ustaleniami dotyczącymi popełnienia przestępstwa – a więc okolicznościami składającymi się na jego stan faktyczny, czyli osobą sprawcy, przedmiotem przestępstwa oraz czynem przypisanym oskarżonemu – które znajdują się w sentencji wyroku. Sąd -rozpoznając sprawę cywilną – musi przyjąć, że skazany popełnił przestępstwo przypisane mu wyrokiem karnym (wyrok SN z dnia 14 kwietnia 1977 r., IV PR 63/77, LEX nr 7928).

Jednak odpowiedzialność cywilna, będzie już zależna od rozmiarów szkody które zostały wyrządzone danym czynem poszkodowanemu.

W przypadku naruszenia nietykalności cielesnej, odpowiedzialność cywilna będzie kształtowana raczej na podstawie naruszenia dóbr osobistych. Sąd będzie stosować tutaj art. 448 KC: W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Odszkodowanie będzie miało w tym przypadku wymiar raczej symboliczny, tym bardziej, że naruszenie nietykalności cielesnej jest przestępstwem formalnym, tzn. nie wymaga się wystąpienia szkody po stronie ofiary przestępstwa.

Inaczej sprawa będzie się miała w przypadku bójki i pobicia. Tutaj już sąd będzie stosować art. 444 KC dotyczący naprawienia szkody w postaci uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia oraz art. 445 KC który określa, że poszkodowanemu należy się zadośćuczynienie za doznane krzywdy (także niematerialne: ból, cierpienie). Innymi roszczeniami przysługującymi poszkodowanemu będą: odszkodowanie za utracone zarobki, renta jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Sumy o których tutaj mówimy sięgają zazwyczaj kilkudziesięciu tysięcy złotych, czasem nawet kilkuset. Sprawcy pobicia musza liczyć się z tym, że odpowiadają na tej samej zasadzie co sprawcy wypadków drogowych i mimo, że nie mają ubezpieczyciela, będą płacić przynajmniej tak samo duże odszkodowania.

Inaczej ma się sprawa przy bójce. W tym przypadku również osoba poszkodowana może pozwać osoby które są odpowiedzialne za jej stan, do wypłacenia odszkodowania i zadośćuczynienia. Jeżeli jednak sąd ustali ich odpowiedzialność np. na 100 tysięcy złotych, to przy okazji ustali również procent przyczynienia się poszkodowanego do jego stanu, np.  jeśli oceni przyczynienie na 95%, poszkodowany otrzyma  5 tysięcy złotych, a nie 100 tysięcy.

W przypadku zabójstwa, osoby najbliższe osobie zabitej, mogą domagać się od sprawcy czynu zadośćuczynienia za śmierć.

Sprawdź:
Odszkodowanie za śmierć 

Pobicie poza granicami kraju

W przypadku, jeśli zostaliśmy ofiarami pobicia (rozumianego w trójnasób) zagranicą, stosowane będzie prawo kraju w którym doszło do zdarzenia. W takim przypadku, trzeba zrobić wszystko co możliwe dla zabezpieczenia dowodów zdarzenia, tzn. iść na obdukcję lekarską, zgłosić się na policję, ustalić świadków zdarzenia itd. (odnosi się to również do Polski). Sprawa będzie toczyła się przed sądami zagranicznymi.

Jeśli problemem jest dla nas bariera językowa, najlepiej skorzystać z pomocy ambasady Polski w danym kraju, jest ona odpowiedzialna za pomoc polskim obywatelom w takich przypadkach.

Oto link pod którym można wyszukać ambasadę w interesującym nas kraju:

http://www.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/polskie_placowki/

Kancelaria Aeger Iuris również zajmuje się tego typu sprawami. Współpracujemy z wieloma zagranicznymi prawnikami, którzy znają najlepiej specyfikę dochodzenia odszkodowań w danym kraju. Jednocześnie współpraca z nami pozwala na usunięcie bariery językowej.

Zakończenie

Mamy nadzieję, że powyższy tekst pomoże ofiarom przestępstw w dochodzeniu należnych ich praw. Zazwyczaj najwięcej mówi się o odpowiedzialności karnej sprawcy pobicia czy zabójstwa, ale sprawa karna dotyczy sprawcy, nie poszkodowanego. To sprawa cywilna, odszkodowanie, zadośćuczynienie i renta mają na celu (choć w części) naprawić krzywdy wyrządzone danym czynem.

Karanie jest ważne, ale jeszcze ważniejsze jest naprawianie.

Zostałeś poszkodowany podczas pobicia i nie do końca wiesz jak walczyć o wysokie odszkodowanie? Nic prostszego. Sprawdź nasze WYNIKI, wypełnij formularz i dołącz do ponad 250 osób którym pomogliśmy!